Bài 1. Thông tin và quyết định

Mục tiêu bài học

• Nhận biết được đâu là thông tin và đâu là quyết định trong các ví dụ, tình huống cụ thể.
• Nêu được các ví dụ thực tế để làm rõ vai trò quan trọng của thông tin đối với việc ra quyết định của con người.

Mức độ kiến thức và kĩ năng cần đạt

• Nhận biết: Học sinh xác định được “thông tin” và “quyết định” trong các tình huống đơn giản được minh họa bằng hình ảnh (ví dụ: thấy đèn đỏ là thông tin, dừng xe là quyết định).
• Thông hiểu: Học sinh giải thích được mối quan hệ nhân quả giữa thông tin và quyết định (ví dụ: giải thích được tại sao phải dừng xe khi thấy đèn đỏ).
• Vận dụng: Học sinh tự mình đưa ra được những ví dụ trong đời sống hàng ngày về việc sử dụng thông tin để ra quyết định (ví dụ: xem thời khóa biểu để soạn sách vở).

Hoạt động khởi động

Chúng ta bắt đầu bài học bằng việc quan sát một tình huống giao thông quen thuộc.

Vai trò của thông tin đối với việc ra quyết định của con người

Trong cuộc sống, chúng ta liên tục tiếp nhận thông tin từ xung quanh và dựa vào đó để đưa ra các quyết định. Thông tin càng chính xác, quyết định càng phù hợp.

Hãy cùng xem xét ví dụ về bạn An:
An xem chương trình dự báo thời tiết trên tivi để quyết định có nên mang áo mưa đi học hay không.

• Trường hợp 1: Dự báo báo trời mưa. Đây là thông tin. An quyết định mang theo áo mưa.
• Trường hợp 2: Dự báo báo trời không mưa. Đây là thông tin. An quyết định không mang áo mưa.

Qua ví dụ trên, ta thấy quyết định của bạn An phụ thuộc hoàn toàn vào thông tin thời tiết mà bạn nhận được.

=> Kết luận: Thông tin đóng vai trò rất quan trọng trong việc ra quyết định của con người.

Luyện tập

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích một số tình huống để xác định đâu là thông tin và đâu là quyết định.

Hãy cho biết đâu là thông tin, đâu là quyết định trong các tình huống ở Hình 3a, 3b, 3c?

• Hình 3a:
  • Thông tin: Nghe thấy tiếng còi của xe cấp cứu.
  • Quyết định: Các phương tiện khác di chuyển sát vào lề đường bên phải để nhường đường.
• Hình 3b:
  • Thông tin: Nghe thấy tiếng trống báo hết giờ ra chơi.
  • Quyết định: Các bạn học sinh đi vào lớp học.
• Hình 3c:
  • Thông tin: Nhìn thấy biển cảnh báo “nguy hiểm có điện” trên bốt điện.
  • Quyết định: Em không đến gần khu vực bốt điện đó.

Hãy cho biết đâu là thông tin, đâu là quyết định trong các tình huống ở Hình 4a, 4b, 4c, 4d?

• Hình 4a:
  • Thông tin: Nhìn thấy biển báo “Chú ý sàn ướt”.
  • Quyết định: Mọi người đi chậm và cẩn thận hơn.
• Hình 4b:
  • Thông tin: Nhìn thấy biển báo “Cấm xả rác”.
  • Quyết định: Mọi người không vứt rác ở khu vực đó.
• Hình 4c:
  • Thông tin: Nhìn thấy giáo viên ra hiệu yêu cầu giữ trật tự.
  • Quyết định: Học sinh ngừng thảo luận để lắng nghe.
• Hình 4d:
  • Thông tin: Nhìn thấy biển báo “Nguy hiểm nước sâu”.
  • Quyết định: Em không lại gần khu vực có biển báo.

Vận dụng

Nêu một ví dụ thực tế cho thấy vai trò của thông tin đối với việc ra quyết định của em. Chỉ ra trong ví dụ đó đâu là thông tin, đâu là quyết định.

• Ví dụ 1: Chuẩn bị bài vở
  • Thông tin: Em xem thời khóa biểu và thấy ngày mai có môn Toán, Tiếng Việt và Âm nhạc.
  • Quyết định: Em soạn sách vở đúng theo các môn học đó vào cặp.
• Ví dụ 2: Đi ra ngoài khi trời nắng
  • Thông tin: Em nhìn ra ngoài sân và thấy trời đang nắng gắt.
  • Quyết định: Em đội mũ trước khi đi ra ngoài.
• Ví dụ 3: Sang đường
  • Thông tin: Em nhìn tín hiệu đèn dành cho người đi bộ và thấy đèn chuyển sang màu xanh.
  • Quyết định: Em đi qua đường.