Mục tiêu bài học
- Về kiến thức:
- Nêu tên được một số ngành nghề và lĩnh vực có sử dụng nhân lực Công nghệ thông tin (CNTT).
- Hiểu rõ vai trò và công việc của một chuyên viên CNTT trong các ngành nghề cụ thể.
- Nắm được thông tin về ngành đào tạo của một số cơ sở đào tạo CNTT uy tín.
- Về năng lực:
- Giải thích được vai trò và công việc của chuyên viên CNTT trong một số ngành nghề.
- Chủ động tìm hiểu thông tin về các ngành đào tạo tại các cơ sở đào tạo CNTT.
- Sử dụng các kênh truyền thông số để giao lưu, tham khảo và trao đổi ý kiến với bạn bè.
- Về phẩm chất:
- Rèn luyện tính chăm chỉ, năng động, và tinh thần chịu khó tìm hiểu, vận dụng kiến thức vào thực tế.
Hoạt động khởi động
Công nghệ thông tin (CNTT) đã len lỏi vào mọi mặt của đời sống, từ y tế, giáo dục đến công nghiệp, sản xuất. Nhu cầu nhân lực CNTT không còn chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ mà đã mở rộng ra rất nhiều ngành nghề khác.
Hãy nêu thêm một vài ví dụ về vai trò của CNTT trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, khoa học xã hội,...
CNTT đóng vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực:
Tài chính – Ngân hàng: Các chuyên gia CNTT phát triển và duy trì hệ thống ngân hàng trực tuyến (internet banking), ứng dụng giao dịch chứng khoán, hệ thống thanh toán điện tử, và bảo mật thông tin tài chính cho khách hàng.
Khoa học xã hội: CNTT được sử dụng để xử lý và phân tích các bộ dữ liệu lớn (big data) từ các cuộc khảo sát, số hóa tài liệu lịch sử, và xây dựng các mô hình dự báo xã hội.
Nông nghiệp: Ứng dụng CNTT (IoT, AI) để xây dựng hệ thống tưới tiêu thông minh, máy bay không người lái giám sát cây trồng, và phân tích dữ liệu về đất đai, thời tiết để tối ưu hóa sản xuất.
Trong bài học này, chúng ta sẽ thực hành tổ chức một “Hội thảo hướng nghiệp” để cùng tìm hiểu sâu hơn về cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực CNTT.
Nhiệm vụ 1: Chuẩn bị hội thảo
Đây là giai đoạn lên ý tưởng và lập kế hoạch chi tiết cho buổi hội thảo.
- Yêu cầu: Thành lập các nhóm làm việc và một Ban tổ chức chung để điều hành. Cùng nhau thảo luận và thống nhất kế hoạch tổ chức.
- Hướng dẫn thực hiện:
- Thảo luận chung: Cả lớp cùng chọn ra các lĩnh vực trọng tâm sẽ được giới thiệu trong hội thảo (ví dụ: Y tế, Giáo dục, Tài chính, Giải trí…).
- Chia nhóm: Lớp chia thành các nhóm, mỗi nhóm phụ trách một lĩnh vực đã chọn.
- Lập kế hoạch sơ bộ: Các nhóm thảo luận nhanh, bầu nhóm trưởng, thư kí và cử đại diện tham gia vào Ban tổ chức.
- Ban tổ chức họp:
- Tổng hợp ý kiến từ các nhóm để hoàn thiện kế hoạch tổng thể.
- Lên danh sách khách mời (chuyên gia, cựu học sinh) và gửi thư mời.
- Đưa ra các quy định chung cho bài trình bày của các nhóm (ví dụ: trình bày dưới dạng slide hoặc video clip, thời lượng, số trang tối đa).
- Gợi ý Chương trình Hội thảo:
| TT | Nội dung | Thực hiện | Thời lượng (phút) |
| 1 | Cơ hội và thách thức của nhân lực CNTT trong lĩnh vực Y tế | Nhóm 1 | 8 |
| 2 | Cơ hội và thách thức của nhân lực CNTT trong lĩnh vực Giáo dục | Nhóm 2 | 8 |
| 3 | Thảo luận chung | Chủ tọa, chuyên gia, các nhóm | 5 |
| 4 | Cơ hội và thách thức của nhân lực CNTT trong lĩnh vực Tài chính, Kinh doanh | Nhóm 3 | 8 |
| 5 | Cơ hội và thách thức của nhân lực CNTT trong lĩnh vực Truyền thông, Giải trí | Nhóm 4 | 8 |
| 6 | Thảo luận chung | Chủ tọa, chuyên gia, các nhóm | 5 |
| 7 | Kết luận và tổng kết | Chủ tọa | 3 |
Nhiệm vụ 2: Xây dựng bài trình bày
Mỗi nhóm sẽ xây dựng một bài trình bày chi tiết về lĩnh vực được phân công.
- Yêu cầu: Chuẩn bị bài trình bày theo đúng phân công và yêu cầu từ Ban tổ chức.
- Hướng dẫn thực hiện:
- Bước 1: Lập dàn ý: Xây dựng dàn ý chi tiết, tập trung cung cấp thông tin chính xác về vai trò, cơ hội, thách thức của chuyên viên CNTT trong lĩnh vực đó.
- Bước 2: Thu thập thông tin: Tìm kiếm thông tin từ các nguồn uy tín như:
- Trang web chính thức của các công ty, tổ chức, cơ sở đào tạo.
- Các bài báo, nghiên cứu khoa học.
- Thông tin tuyển dụng thực tế.
- Diễn đàn, phỏng vấn chuyên gia trong ngành.
- Bước 3: Xây dựng bài trình bày:
- Tổng hợp và chọn lọc thông tin.
- Sử dụng phần mềm trình chiếu, kết hợp văn bản với các yếu tố trực quan như biểu đồ, hình ảnh, sơ đồ để nội dung dễ hiểu và hấp dẫn.
- Mẹo: Có thể dựng bài trình bày thành một video clip ngắn gọn để phát tự động, dành nhiều thời gian hơn cho phần thảo luận.
- Bước 4: Báo cáo thử và hoàn thiện: Các nhóm trình bày thử trong nội bộ, lắng nghe góp ý để chỉnh sửa và hoàn thiện sản phẩm cuối cùng.
Nhiệm vụ 3: Tổ chức và đánh giá kết quả
Giai đoạn thực hiện hội thảo và đánh giá hiệu quả làm việc của các nhóm.
- Yêu cầu: Tổ chức hội thảo thành công theo đúng kế hoạch đã đề ra.
- Hướng dẫn thực hiện:
- Ban tổ chức và chủ tọa sẽ điều hành buổi hội thảo.
- Các nhóm lần lượt trình bày, tham gia thảo luận, hỏi đáp với chuyên gia và các nhóm bạn.
- Giáo viên sẽ đánh giá kết quả của các nhóm dựa trên các tiêu chí cụ thể.
- Bảng gợi ý tiêu chí đánh giá nhóm:
| Tiêu chí đánh giá | Giỏi (2 điểm) | Khá (1.5 điểm) | Trung bình (1 điểm) | Chưa đạt (0.5 điểm) |
| Nội dung | Giới thiệu đầy đủ, chính xác các nội dung theo dàn ý. | Giới thiệu được trên 80% nội dung. | Giới thiệu được từ 50-80% nội dung. | Giới thiệu được dưới 50% nội dung. |
| Hình thức | Trình bày khoa học, bố cục hợp lí, hình ảnh minh hoạ phù hợp, không lỗi chính tả. | Bố cục hợp lí, có biểu diễn thông tin nhưng chưa thật rõ ràng. | Chỉ có thông tin dạng văn bản, có ít lỗi chính tả. | Trình bày sơ sài, nhiều lỗi chính tả. |
| Tính chuyên nghiệp | Bài trình bày được đầu tư công phu, tỉ mỉ, hoàn thiện ở mức độ cao. | Bài trình bày khá hoàn thiện, thể hiện sự chăm chỉ. | Bài trình bày ở mức trung bình, chưa thể hiện sự chăm chỉ. | Kém hoàn thiện, thể hiện sự cẩu thả. |
| Báo cáo viên | Báo cáo tốt, mạch lạc, dễ hiểu, đúng thời gian quy định. | Báo cáo khá hoặc có thể vượt thời gian quy định một chút. | Báo cáo chưa tốt hoặc vượt nhiều thời gian quy định. | Báo cáo không đạt. |
| Thảo luận | Nhiệt tình, sôi nổi, đóng góp ý kiến chất lượng. | Nhiệt tình khi tham gia thảo luận. | Ít tham gia thảo luận. | Không tham gia thảo luận. |
- Bảng gợi ý tiêu chí đánh giá cá nhân trong nhóm:
| Tiêu chí | Điểm tối đa |
| Hoàn thành nhiệm vụ được giao, đúng hạn, đảm bảo chất lượng | 30 |
| Có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình | 20 |
| Có nhiều ý kiến đóng góp cho sản phẩm | 20 |
| Phối kết hợp tốt với các thành viên trong nhóm | 20 |
| Tham gia đầy đủ các buổi họp nhóm | 10 |
| Tổng điểm | 100 |
Luyện tập
Hãy tự tìm kiếm các thông tin hướng nghiệp (qua các chương trình đào tạo, thông báo tuyển dụng,...) về một ngành nghề cụ thể trong lĩnh vực CNTT mà bạn yêu thích nhất.
Hoạt động này giúp bạn áp dụng kỹ năng tìm kiếm thông tin cho chính định hướng tương lai của mình, thay vì các chủ đề được phân công. Hãy thực hiện một cách nghiêm túc để thu thập được những thông tin đầy đủ và chất lượng nhất cho bản thân. Từ đó, bạn có thể củng cố và xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện cá nhân một cách rõ ràng hơn.
Vận dụng
Hãy chia sẻ những thông tin hướng nghiệp về ngành nghề bạn yêu thích với bạn bè và người thân qua mạng xã hội dưới dạng một áp phích (poster) hoặc một video clip ngắn.
Đây là cơ hội để bạn vận dụng các kỹ năng và kiến thức đã học trong môn Tin học (thiết kế đồ họa, làm video) vào một sản phẩm thực tế và hữu ích. Bằng cách chia sẻ thông tin, bạn không chỉ giúp người khác hiểu hơn về ngành nghề đó mà còn nhận thức được tầm quan trọng của môn Tin học trong việc cung cấp các công cụ cần thiết để truyền tải thông điệp một cách hiệu quả trong thời đại số.
